domingo, 22 de julho de 2018

L Gabilan i la Boubielha – Ũa Stória de l Tiu Mulica

Por: António Preto Torrão
(colaborador do "Memórias...e outras coisas..."

Pul títalo de la purmeira de las trés stórias que, subre l tiu Mulica bos irei a cuntar, sereis bien capazes de cuidar que, desta beç, son stórias de páixaros. Si, cumo bereis, por esta, la purmeira deilhas, tamien mete páixaros. I tamien las outras dues, que, mais tarde, penso cuntar-bos, acában por ser subre la, ambora outra, paixarada. Pegando, mais ũa beç, an filarapos de la mimória, scribo, agora, subre cousas que, antre ls anhos 30 i 50 de l seclo passado, inda antes de you ser nacido, acuntecírun an Angueira.

Bah, mas, para nun bos star yá a anfadar nin a cansar, l miu punto de bista subre l que se passou antre la figura percipal i las outras qu’éntran nestas stórias – nun cuideis, por i, que, ambora la antenda, çculpo l que aqueilha fizo – bai a quedar pa l final de la última. Claro que, zde esse tiempo anté hoije, para bien ou para mal – cuido que la maior parte para nuosso bien –, muita cousa demudou.

L Tiu Mulica

Algun de bós inda se lhembra de l tiu Porfírio Agusto Pires? Nin you! I nun admira nada. Ye que, sendo esse l sou nome berdadeiro, nun era assi qu’era coincido, mas por tiu Mulica, la alcunha que, nun sei quien tenerá sido l cura, nin la rezon por que, assi, le batizou. Mas, talbeç se puoda adabinar por que le ponírun esta alcunha. Se calhar, fui por ser cumo era: un rapaç baixo, mas peco, amante de la borga, danhado por saias i chambres i, cumoquiera, tamien inda por outras cousas. Bondava que le cheirasse a saias, que, anté, ls uolhos le relhuzien.

Pul que l miu amigo Zé Luís Quinteiro, Marie Rosa Rucica i Sabel Luisica, la sobrina mais nuoba de l tiu Porfírio, cuntórun i a quien agradeço, parece-me que l tiu Mulica serie uns anhos mais nuobo que sou armano, l tiu Luisico, coincido tamien por tiu Lhagonica.

Pul que me dixo miu armano Eimílio, a quien agradeço tamien, fui a nuosso pai que l’oubiu cuntar, pul menos, algũas de las albilidades de l tiu Mulica. Mas, çcunfio que algũas de las stórias las tenerá oubido cuntar a nuosso tiu Deimingos Quintanilha.

Cumo bereis, culas stórias de l tiu Mulica, cálhan mui bien las façanhas dũa semiente que, quando fui pa l Brasil, el deixou por Angueira.

Mas preguntareis bós: “Mas, afinal, que raio d’home serie l tiu Mulica?”

Pus nun perdereis por sperar un cachico, que yá ides a ber cumo ye qu’el era…

L Gabilan i la Boubielha

Era Mulica inda moço, un rapaç nuobo qu’inda nisquiera tenerie ido a sacar la suorte pa la tropa, quando, nũa tarde de l final de julho, le tocou a el d’ir culas bacas pa l lhameiro de Trabacinos.

Habie yá uns dies que ls fenos i la segada tenien acabado i mesmo anté l acarreio yá staba feito. A modos que, de ls trabalhos de la lhaboura própios de l berano, yá solo faltaba a la sue família fazer la lhimpa i, claro, arrecadar la palha ne l palheiro i acabar d’apanhar las patatas nalgũas lhaticas. Mas, cumo naide ye de fierro, era sábado i tamien el era filho de Dius, tenie dreito a çcansar un cachico.

Pul menos eilhi, cerca de l lhameiro para adonde fui culas bacas, nun se bie bibalma, nin pinta de giente, niũa jóldia que l’ajudasse a passar l tiempo. De modos que, despuis de meter las bacas ne l lhameiro i de les tapar l boqueiro, Mulica, nun bendo por eilhi páixaras, nin sendo el home de quedar queto, botou-se puls lhameiros de Trabacinos i de Bal de Molhado arriba, als páixaros. Lhebaba na eideia precurar nials de picanço, de gaio, de rola ou de palomba trocal puls lhameiros de l termo de Angueira. Mas, andando el assi todo acupado, iba tan çtraído que, sin se dar de cunta, fui a dar al termo de Caçareilhos. Andou, andou, andou tanto que, quando se aporcatou, staba yá quaije ne l termo de Zenízio.

Nun lhameiro yá de la punta de l termo de Caçareilhos, abistando ũa fémea de gaio a bolar cun çumiaco pindurado de l bico, lhougo le cheirou que nun habie de tener l nial mui loinje deilhi. I, de lhameiro an lhameiro, puso-se, anton, a segui-la i, dito i feito, alhá biu la páixara ir a dar a la crona de l frezno mais alto que eilhi habie. I mais ciente inda quedou, quando, deilhi a cachico, la biu a scapar-se de l’arbe sin nada ne l bico.

Agarrando balanço, Mulica poulou i, cumo las carnes nun le pesában muito, dun salto colgou-se nun de ls galhos de baixo de l frezno. Antrampolinado nel, agarrando-se als galhos i arrimado al tuoro, zbiando ũa ou outra fróncia, trepou pula arbe arriba. Trapola a trapola i galho a galho, delgeiro que nin un gato, nistantico, staba por baixo de la crona. I, anton, alhá dou el cũa niada de gaios, todos bien criadicos, yá quaije prontos a salíren de l nial, batéren la ala i se botáren a bolar. I, mal les tocou cula mano, lhougo ls paixaricos abrírun l bico a la spera de mais çumiaco. Pensando yá na arrozada de páixaros que sue mai poderie fazer pa la nuite, pegou neilhes un a un i – ala que se fai tarde! – toca de ls meter a todos ne ls bolsos de la jaqueta.

Al s’abaixar de l’arbe, oubiu ũa çquila de baca que nun debie star mui loinje deilhi. Botou-se, anton, pul meio de ls lhameiro arriba anté abistar ũa buiada – quatro bacas, ũa deilhas cun sou bitelico, ũa sobrana i ũa burra – mesmo a antrar nun lhameiro yá de l termo de Zenízio. I, atrás deilhas, alhá benie la buiera, ũa mociça de barica na mano que, lhougo de seguida, trata de les tapar l boqueiro.

Indo Mulica todo croco i campante cun sous cinco gaios, uns na mano i outros ne ls bolsos de fuora de la jaqueta, que lhebaba puls ombros, ancustou-se a la parede i puso-se a assomar-se i a oulhar bien la mocica. Era ũa boubelhica, que bestie saia azul i blusa branca i andarie por dezasseis ou dezassiete anhos. Sin tener dado inda por el, puso-se a la selombra, mesmo na borda al fondo de l lhameiro, un cachico zbiada i abaixo de l boqueiro.

Nuoba, airosa, guapa, bien bestida i, inda po riba, cũa buiada daqueilhas, staba bien de ber que la moça nun serie dũa família qualquiera. Sólo poderie ser, stá claro, de giente de posses. Si que, nesse tiempo, dues juntas de bacas i lhameiros assi, grandes i frescos cumo aquel, poucas éran las famílias que ls tenien. Claro que se botou de cuntas: “nuoba, guapa, rica i solica por eiqui… algũa falha debe tener!…”

Assi i todo, parece qu’inda maior tentaçon i deboçon eilha spertou nel. Anton, aparece-le, acerca-se deilha i toca de le meter cumbersa:

– Buonas tardes, moça. Mas que rica buiada tenes! Bien proua puodes tener c’ũas bacas tan bien tratadas! Anton la sobrana, que stá quaije yá ũa baca feita, ye mesmo pimpona!…

– Ah si!… Miu pai anté yá mos dixo que, se nun se stragar, pa l anho que ben, la bai a lhebar a la feira de Malhadas para ber s’arrecada dalgun prémio.

– Pus ye bien capaç disso!

I, fazendo de cunta que nun la tenie bido chegar culas bacas nin meté-las ne l lhameiro, diç-le el:

– Nun me digas que beniste todo l die cu’eilhas, moça!

– Nó!… Bin solo agora de tarde.

– Oulha, quieres benir cumigo anté alhá riba?

– Ah, nó… que miu pai mandou-me quedar cu’eilhas ne l lhameiro nun bá, por i, la nuossa Dourada sbarrulhar la parede i saltar pa la nuossa cortina eiqui al lhado i botar-se a trates al milho. Ye que ye mesmo ũa bardina i bien capaç disso. Nun cuides tu que ye la purmeira beç… I, atrás deilha, ban las outras i, anté, la burra!

Mas, cun eilha a guardá-las, mal serie que algũa fusse capaç de saltar pa la cortina i botar-se, anton, a fazer algũa lhobada ne l painço. De modos que la mocica parecie star çcansada. I, agora, cun mais un guardador, inda mais çcansada poderie quedar.

– Ah!… que páixaros tan guapos tenes na mano!

– Ah, si!… I inda tengo mais ne ls bolsos de la jaqueta! Ye ũa niada de gaios que, agora mesmo, tirei de l nial. Stán yá tan bien criadicos que nun demorarie nada i botában-se a bolar! A ber se dan para fazer ũa buona arrozada pa la nuite!

– Ai, cuitadicos… que pena me dan! Nun me digas que sós assi tan zalmado i les bás a matar?!

Cumo se questuma dezir que ye l tiempo destas tierras: nuobe meses de ambierno i trés de anfierno. Sendo yá l purmeiro destes trés meses de l anho, fazie ũa caloraça que mal se aguantaba ũa blusica ou ũa camisa por riba de l cuorpo…

Claro que Mulica staba mortico por mudar de cumbersa. Anté que, la moça, birando-se para el, le diç:

– Que caloraça! Puso-se acá ũa tarde tan caliente que solo a la selombra s’aguanta! Nun steias para ende al sol, home!… Pon-te mas ye a la selombra!

“Ora assi ye que ye falar!” – pensou el. Parecie qu’eilha le adabinara i atinou mesmo cul que le staba a passar pula cabeça del.

– Pus stá mesmo!… Yá que amentas nisso, oulha, bou mas ye a tirar la jaqueta! I tu por que nun zapertas la blusa?

I fui, assi, que un i outro fazírun. Ponírun-se ls dous un cachico mais a la buntade i el assentou-se acunchegadico a eilha a la selombra de l salgueiro, cerca de la fuonte que habie subre l fondo de l lhameiro.

Cumo na fuonte manaba yá pouca auga, la augueira de l meio de la barreira staba toda seca i mesmo l ribeiro yá nisquiera corrie. Assi i todo, inda restrában ne l lhameiro un poçaco cun cachico d’auga nel fondo i qu’inda daba pa la cria buer.

Anton el pegou ne ls sous páixaros i puso-se a amostrá-los. I eilha, a mirá-los. Bendo-los assi tan guapos, cun aqueilhas prumicas cor de cinza riscadas de negro i branco, parecie mesmo que staba ancantada, quaije anfeiteçada por eilhes. Claro que, bendo-la, assi, antolhada puls gaios, Mulica bota-se de cuntas: “quien sabe se desta beç i a la cunta de ls páixaros nun bou a tirar la barriga de misérias…”

Anton, bira-se pa la moça i diç-le:

– Se nun tubisses moço era bien capaç de te dezir ũa cousa!… Ye que, sendo tu assi tan guapa, çcunfio de que nun te faltará namorado!… Quien será l felizardo?!…

– Nun seias tonto!… Mie mai diç-me qu’inda sou mui nuoba para essas cousas. You nun ando de namoro cun naide!…

– Ah!… nun me digas!… Tal cumo you, qualquiera un debe cuidar que tenes moço!… Mas cumo beio que sós ũa moça a las dreitas i nun mintes…

– A las bezes, a algũas pessonas passa-les cada cousa pula cabeça!…

– Pus ye… Mas beio que ls paixaricos t’agrádan muito!…

– Ye que son tan guapos i mimosos!…

– Pus, anton, bou-te a dezir l que staba a pensar acá para mi. Ye qu’inda me agradas tu mais a mi que ls paixaricos a ti!… I, para beres que te stou a dezir l que sinto, oulha… toma-les alhá todos. Mas nun digas a naide que fui you que te ls dei!

La mocica quedou tan cuntentica cu’aquel regalo que nin sabie cumo l’agradecer…

– Oulha, i se fússemos anté aqueilha touça?! Assi, siempre poderemos poner-mos mais a la buntade i quedarmos inda mais frescos.

– Ah… i se hai, por i, lhagartos ou algun quelubron?!

– Mas qu’ye que há de haber, qu’ye que há de haber!… I nun stou you eiqui pa te porteger?!

La rapazica, que´era toda einocente, i, se calha, un cachico nécia, aceitando l zafiu, lhougo le respundiu:

– Si, stá bien! Ah… mas solo se me pormetires que, apuis, ls paixaricos quédan todos para mi.

– Pus, anton, se te les dou, para quien han de eilhes de ser?!…

– Pus bamos, anton!… A ber se alhá cuorre um cachico mais de airage!

– Si, claro!… Bamos para alhá, que se debe star bien melhor!

Feita la cumbinaçon, alhá fúrun eilhes. Nun sfregante, metírun-se ls dous na touça, po riba de la barranca mesmo na borda de l lhameiro. La touça era de carbalhicos inda tenricos, mas cun buona folharasca i ũas fróncias de frezno. Alhá pul meio, tenie un carreironico, cun scobas i fenanco, que daba bien para alhá s’ajeitáren. I fui l que fazírun. Assi, alhá quedórun eilhes, bien scundidicos. De drento para fuora, daba para ber las bacas. Mas, de fuora para drento de la touça, nun se bie mesmo nada. A modos que qualquiera un que passasse por eilhi, cuidarie que las bacas starien solicas i sin buieiro.

Anton, que nin gabilán mortico por chicha tienra i fresca, que nin un gabilan, alhá se botou el a la boubielhica. Arrincando ũa yerbica, cortou-le la raiç i passou-le la spiga pul pescoço de la moça. Apuis desta festica, Mulica puso-le las manos a la buolta de la cinta i agarrou-la bien.

– Nun me apertes tanto, carai!…

Depuis dessas festicas, diç-le eilha:

– Nun me belhiçques nin me fagas cuçquinhas!… que nun sou capaç de parar cula risa!…

Passando, anton, a outras festicas, Mulica pon-le ũa mano un cachico mais arriba i la outra un cachico mais abaixo de la cinta. I, apuis duns beisicos, lhougo habie de les dar pa la brincadeira. Purmeiro, de pie antre ls trampos, i, despuis, deitados subre l fenanco, brincórun, ampalpórun-se i rebolórun-se.

Al cuntrairo de la eigreija, nesta capelhica ponírun-se calças abaixo i saias arriba. I, nestes i noutros porparos, eilhi stubírun ls dous un buono cacho de tiempo a fazéren-se aqueilhes outros mimos que podereis eimaginar quales serien…

Ambora inda moço, Mulica era daqueilhes que, palabra dada ye mesmo palabra hunrada. Acabada la funçon, i inda eilha culas calcicas als pies, lhougo se prontificou pa le passar pa la mano ls cinco páixaros que le habie pormetido.

Inda assentada i culs paixaricos na mano, la moça ampeça a s’arranjar. Abaixou la saia, mas, quando iba pa chubir las calcicas, oulhou i biu que tenien ũas manchicas burmeilhas. Anton, birando-se para el preguntou-le:

– L que andubiste a fazer pa me botares sangre nas mies calcicas?

Claro que, ambora cun cara de causo, el lhougo le pregunta:

– Mas anton tu nun bés que te tirei l birgo?!…

Ui, palabras nun fússen ditas… Nun sfergante, la mocica, zatou nũa choradeira que parecie nun haber modo de la cunsolar. I birou-se para el a seluçar toda zgustosa:

– Ah… bés l que me faziste? Pus, mal chegue a casa, bou-le a dezir a mie mai!…

Bendo-la assi i l causo mal parado, diç-le el para ber se la calhaba:

– Bah!… Nun seias tonta! Nun te parece que será melhor you tornar-te a poné-lo?

– Si, i tu sós capaç?!…

– Claro que sou! Quien l sabe tirar tamien l sabe tornar a poner! Nun bés cumo se questuma fazer cul tapon de l garrafon!… Purmeiro, tira-se, mas, apuis, torna-se a poné-lo. Que ye pa que l bino nun s´arrame!… Ye só quedarmos eiqui mais un cachico que, nistante, te le pongo outra beç!

– I de l que stás, anton, a la spera?! Pus bota-te a isso!… Dius mos lhibre que tornasse para casa sin l birgo!… Buona jeira se quedasse sin el!… Quiero ye que me tornes a poné-lo!…

– Ah… mas bien sabes cumo son estas cousas!… Esta ye ũa cousa que lhieba l sou tiempo i qu’inda me bai a dar un cachico de trabalho!… Mas, se me dires ls gaios de buolta, you torno-te a poné-lo…

– Pus si! Stá bien! Pus pon-lo anton!…

I alhá tornórun ambos ls dous al trabalho ne l meio de la touça. Bien podereis eimaginar cumo ye qu´el fizo l trabalho i la canseira i cunsumiçon que le tenerá dado tornar a poné-le la cousa que, un cachico antes, tenie tirado a la moça! Assi cumo assi, eilhi stubírun ls dous mais un cacho de tiempo a trates a isso!

Por fin, eilha cul birgo i el culs páixaros de buolta, quedórun ls dous todos cuntenticos!… Mas, bien bistas las cousas, Mulica nada mais fizo que amprestá-le por un cachico de tiempo ls páixaros a la chabasquita.

Stubírun eilhi ls dous tan antretenidos que nin eilha, i muito menos el, se lhembrórun mais de las bacas. Bá lá que a niũa baca le dou na belharaça i se botou al milho. Que, solo apuis del ir ambora, ye que la moça biu qu’eilhas se portórun cumo debe ser.

Quando, uns dies mais tarde, falaba deste eipisódio a un amigo, dezie-le Mulica:

– I éran cinco gaios tan fermosos! Mas bou-te inda a dezir ũa cousa. A las mies filhas, quando las tubir, bou-les a dezir todo pa que nun quéden, por i, tan einocentes i les passe cumo a esta.


António Preto Torrão. Licenciado em Filosofia (Universidade do Porto)
DESE em Administração Escolar (ESE do Porto)
Mestre em Educação – Filosofia da Educação (Universidade do Minho)
Pós-graduado em Inspeção da Educação (Universidade de Aveiro)
Professor e Presidente Conselho Diretivo/Executivo
Orientador de Projetos do DESE em Administração Escolar (ESE do Porto)
Autor de livros e artigos sobre Administração Educativa
Formador Pessoal Docente e Diretores de AE/Escolas
Inspetor e Diretor de Serviços na Delegação Regional/Área Territorial do Norte da IGE/IGEC

Bocabulairo \\ vocabulário


Acá – cá \\ acauso – por acaso \\ acunchegadico – aconchegadinho \\ adabinar – adivinhar \\ aire/airage – ar/aragem \\ ajuntar – juntar \\ a la socapa – disfarçadamente \\ ala – asa \\ alblidoso – habilidoso \\ ­alhá – lá \\ alhebantar – levantar \\ alredor – em redor \\ ambentado – inventado \\ amentar – mencionar \\ amostrar – mostrar \\ ampeçar – começar \\ amurrado – com a cabeça baixa e em estado letárgico provocad pelo calor \\ ancantado – encantado \\ ancapaç – incapaz \\ anfadar – enfadar \\ ancun­trar – encontrar \\ ancuontro – encontro \\ andubíran – (3ª pessoa do plural do pretérito perfeito do verbo andar) – andaram \\ anfeiteçado – enfeitiçado \\ anganhar – enganar \\ anho – ano \\ anté – até \\ anton – então \\ antretenido – entretido \\ apar­cer – aparecer \\ aprécio – apreço \\ apuis – após, de­pois \\ arbre – árvore \\ armano – irmão \\ arramar – derramar \\ arrecadar – guardar, recolher \\ arriba – acima \\ arri­mado – encos­tado \\ arrozada – pratada de arroz \\ assi i todo – mesmo assim, apesar disso \\ barreira – inclinação de um terreno \\ beç – vez \\ belharaça – maluqueira \\ belhiçco – belisco \\ benir – vir \\ bergóntia – rebento de árvore \\ bibalma – vivalma, ninguém \\ birgo – virgo, hímen, sinal de virgindade da mulher \\ biúdo – viúvo \\ bolar – voar \\ bondar – bastar \\ boqueiro – espaço na parede do lameiro por onde entrava a cria \\ borga – pân­dega \\ boubielha – poupa \\ buiada/buieiro – boiada/boieiro \\ buolta – volta \\ bun­tade – von­tade \\ calhar – calar, calhar \\ caliente – quente \\ camino/ar – caminho/ar \\ capaç – capaz \\ carai – caramba \\ carreiron/ico – carreiro/ito \\ çcair – descair \\ çcan­sadico – descansadinho \\ cena/r – ceia/cear \\ çforrar-se – desforrar-se \\ çfrenciar – distinguir \\ chabasquita – tontinha \\ chu­bir – subir, trepar \\ coincer – conhecer \\ co­raige – coragem \\ cortina – terra de cultivo cercada por muros \\ çquila – ­campainha da coleira de vaca \\ çtáncia – distância \\ çtino – destino \\ çtraído – distraído \\ cũa – com uma \\ cuçquinhas – cócegas \\ cuel/cueilha – com ele/com ela \\ cul/a – com o/a \\ cumoquiera – tal­vez \\ cunsante – conso­ante \\ cunta – conta \\ deilha/es – dela, deles \\ del – dele \\ die – dia \\ Dius – Deus \\ dreito – di­reito \\ dũa – de uma \\ dubidoso – duvidoso \\ eiceçon – exceção \\ eidade – idade \\ eilhi – ali \\ eiqui – aqui \\ eisistir – existir \\ einocéncia – inocência, ingenuidade \\ el – ele \\ ende – aí \\ fame – fome \\ fenanco – erva meio seca \\ fiapo – resto de fio \\ fierro – ferro \\ fizo – (3ª pessoa do singular do pretérito perfeito do verbo fazer) – fez \\ frezno – freixo \\ friu – frio \\ fróncia – rebento de árvore \\ fuonte – fonte \\ fuora – fora \\ fusse na fita – fosse le­vado na con­versa \\ gabilan – gavião \\ garrafon – garrafão \\ gustar – gostar \\ hounrada – honrada \\ huorta – horta \\ jeira – geira \\ jóldia – joldra \\ lhagarto – lagarto \\ lhatica – pequena horta \\ lhi­mpa – trilha e limpa do cereal \\ lhameiro – lameiro \\ lhem­brar – lembrar \\ lhi­brar – livrar \\ lhobada – lobada \\ mala – má \\ manhana – manhã \\ mano – mão \\ mortico – mortinho \\ mos – nos \\ naide – nin­guém \\ niada – ninhada \\ nial – ninho \\ nin – nem \\ ningũa/ningun/niun – nenhuma/nenhum \\ nisquiera – nem sequer \\ nistante – num ins­tante \\ nó/nun – não \\ nomeada – fama \\ nuite – noite \\ ourrieta – pequeno vale \\ páixaro – pássaro \\ palomba – pomba \\ patata – batata \\ peco – bem apresentado, aperaltado \\ percisar – precisar \\ picanço – variedade de ave \\ pie – pé \\ piel – pele \\ pobo – povo, povoa­ção \\ poboa­çon – po­voação \\ por i – porventura, talvez, por azar \\ porparar – preparar \\ porlantre – avante \\ proua – proa, vaidade \\ pul/pula – pelo/pela \\ pur­meiro – pri­meiro \\ pus/puis – pois \\ quaije – quase \\ qualqui­era – qualquer \\ quedar – ficar \\ queluobra – cobra \\ queto – qui­eto \\ quien – quem \\ quienqui­era – qual­quer pessoa \\ rapaç – ra­paz \\ rezon/es – ra­zão/ões \\ regla – regra \\ re­lhuzir – re­luzir \\ respunder – responder \\ riba – cima \\ rugido – ruído, barulho \\ salir – sair \\ sastifeito – satisfeito \\ scapar-se – fugir \\ screbir – escrever \\ scuitar – escu­tar \\ scunder – esconder \\ selombra – sombra \\ semiente – semente \\ seno – seio \\ senó – se­não \\ sequi­era – sequer \\ sfergante – instante \\ sin – sem \\ spormen­tar – experimen­tar \\ sque­cer – esque­cer \\ stantico – instante \\ stranha/r – estranha/r \\ stu­bíran – (3ª pessoa do p­lural do preté­rito per­feito do verbo “star”) esti­veram \\ stu­bísse – (3ª pessoa do singu­lar do preté­rito imper­feito do conjun­tivo do verbo “star”) esti­vesse \\ subretodo – sobretudo \\ suorte – sorte, propriedade herdada \\ talbeç – talvez \\ tenta­çon – tenta­ção \\ títalo – título \\ tienrico – tenrinhos \\ touça – moita de carvalheiras \\ tornar culs cantares de la segada – regressar sem nada \\ seluçar – soluçar \\ trocer – torcer \\ tubírun – (3ª pessoa do p­lural do preté­rito per­feito do verbo “tener”) ti­veram \\ tu­bísse – (3ª pessoa do singu­lar do preté­rito imper­feito do conjun­tivo do verbo “tener”) ti­vesse \\ ũa – uma \\ uobo – ovo \\ uolho – olho \\ yá – já \\ ye – (3ª pessoa do singular do presente do indicativo do verbo ser) é \\ zabergonhado – desavergonhado \\ zafertunadamente – infeliz­mente \\ zatar – desatar \\ zbiar – desviar

Sem comentários:

Enviar um comentário